Özgür Özsaygın και Κατερίνα Σπίλερ
Αντίλαλοι Ενότητας στην Παλιά Λευκωσία
Σε μια ήσυχη γειτονιά, στα στενά δρομάκια της Λευκωσίας, οι αντίλαλοι της φιλίας και της συνύπαρξης εξακολουθούν να αιωρούνται.
Στο απαλό φως ενός φθινοπωρινού πρωινού, έξω από γειτονικά σπίτια, δύο παραδοσιακές ξύλινες κυπριακές καρέκλες αντικρίζουν η μία την άλλη. Ανάμεσά τους, ένα μικρό πλαστικό σκαμπό κρατά τα φλιτζάνια του καφέ και το μπρίκι - μια ζεστή πρωινή τελετουργία που άλλοτε οι φίλοι μοιράζονταν με αγάπη.
Καθώς ο ήλιος συνεχίζει να ανατέλλει, οι σκιές της ελιάς, που τώρα βυθίζεται στη χειμωνιάτικη της εποχή, απλώνονται πάνω από την πράσινη πόρτα φιλοξενούμενη κάτω από μια ζεστή πέτρινη καμάρα. Η ελιά κουβαλά βαθιά συμβολική σημασία στους πολιτισμούς μας - είναι σύμβολο ειρήνης. Νιώθεις λες και τοποθετήθηκε εκεί επίτηδες, με τα κλαδιά της να απλώνονται προς τα δύο σπίτια, φυλάγοντας τις μνήμες του παρελθόντος, πρόθυμη να τις διατηρήσει ώστε οι επόμενες γενιές να μην ξεχάσουν ποτέ τι υπήρξε κάποτε.
Η καφέ πόρτα, πλαισιωμένη από φρεσκοασπρισμένους τοίχους, λούζεται στο απαλό φως που διαπερνά τις σκιές που δημιουργούν τα γειτονικά σπίτια. Κάποτε μου είπαν ότι οι τουρκοκυπριακές πόρτες ήταν βαμμένες πράσινες και οι ελληνοκυπριακές πόρτες μπλε. Ίσως αυτή η καφέ πόρτα να ήταν κάποτε μπλε. Ίσως το χρώμα να μην είχε ποτέ πραγματική σημασία. Ίσως οι πόρτες τους έμεναν πάντα ξεκλείδωτες, όπως στις ιστορίες που μου έλεγε η γιαγιά μου - ιστορίες από μια εποχή που όλοι νοιάζονταν ο ένας για τον άλλο. Τι δεν θα ’δινα να μπορούσα να γυρίσω πίσω στον χρόνο και να περάσω μέσα από αυτές τις πόρτες, για να δω πώς οι γείτονες καλωσόριζαν ο ένας τον άλλο, τόσο στα σπίτια τους όσο και στα πεζοδρόμια, δίπλα δίπλα, για αυτήν την όμορφη πρωινή τελετουργία που τους ανήκε αποκλειστικά.
Αυτή η στιγμή - μια αποθανατισμένη, επίμονη ανάμνηση σύνδεσης και ενότητας, σημαδεμένη από φρεσκοσερβιρισμένα φλιτζάνια καφέ - αφήνει μια αθόρυβη αίσθηση ελπίδας. Το άρωμα του καφέ γίνεται μια νοσταλγική πρόσκληση προς τους ανθρώπους των κοινών παλιών γειτονιών της Λευκωσίας, ιδιαίτερα στη συνοικία Αραμπάχμετ, καλώντας τους να ξανασμίξουν και, έστω για λίγο, να ξαναζήσουν το παρελθόν στο οποίο οι οικογένειές τους μεγάλωναν πλάι πλάι.
Οι καρέκλες μένουν τώρα άδειες, σαν μια απαλή παύση στον χρόνο - μια ανοιχτή πρόσκληση για κάποιον να τραβήξει μία και να καθίσει. Για τους Κύπριους, ο καφές δεν ήταν ποτέ απλώς καφές. Η φράση «Έλα για καφέ» σήμαινε πάντα κάτι πολύ περισσότερο από ένα απλό ρόφημα.
Η προετοιμασία του τέλειου φλιτζανιού είναι τελετουργία από μόνη της - μια τέχνη, και μια από τις πιο εγκάρδιες χειρονομίες φιλοξενίας και σύνδεσης στο νησί. Είναι πρόσκληση για φιλία, συζήτηση και συντροφικότητα.
Προς το παρόν, οι καρέκλες παραμένουν όπως είναι - δίπλα δίπλα, αντικρίζοντας η μία την άλλη - με την ελπίδα ότι η αυγή μιας νέας μέρας θα φέρει τους ανθρώπους πιο κοντά ξανά, όπως ήταν κάποτε μέσα από αυτή την όμορφη τελετουργία, βαθιά ριζωμένη στις παραδόσεις του κυπριακού πολιτισμού που μοιραζόμαστε.
